eLaborate
::: eLaborate options :::
    Show pagebreaks
    Show variations
    Search



    Searchform

    Fulltext search

    Search domain

    Search site
    Search current document

    Letter



    9

    3408. 1638 januari 2. Aan N. van Reigersberch1.

    Mijnheer,

    Alsoo mijnheer Vosbergen2 mijn huisvrouw verseeckert heeft, dat mijnheer van Oosterwijck3 geen ordre gehadt en heeft om mij anders als de Engelsche ambassadeurs4 te tracteren, ende ick de laeste ontbiedinge aen mij gedaen sijnde ten beste als uit familiariteit geschiet sijnde heb willen interpreteren, soo heb ick hem besocht als neef5, sonder iet te laeten weten, ende genoot ende getracteert. Dit was soo wel gemeent. Maer doordien Sijn E. de depesche eer becomen heeft dan wel meende, is voor den bestemden tijd vertrocken, 'twelck ons leedt is6.

    't Gunt uE. bij de Sijne van den 20 dec.7 schrijft van de vloote tot Duinkercken ingecomen, is een merckelijck ongeluck. Ick wilde wel weten, off d'Engelschen daertoe geholpen hebben ende hoe verre.

    De Vereenigde Nederlanden hebben, gelijck dat sij Piccolomini8 niet garen soo nae en sien aen haere frontieren, die in een uir can van keisersch spaensch werden, nae de coustume van desen tijdt.

    Nopende de questie van de cassatie, ick meen deselve immers soo seer was tegen de conscientie van Magog9 als van Cats10. Vicit haud dubie Caesar. Ick wilde wel weten off het waer is, dat Felix' Neef11 tegen den jongen Golilas12 is geweest. Ick gelove het wel. Twijffele seer, off dat werck in desen tijdt die persoon dienen soude.

    Van Caesars saeck13 is uE. voornemen goed. Bidde daerin voort te gaen. Mijnheer Vosbergens handeling hier conde niet als aengenaem sijn.

    Alle die repressaliën van Engelant toonen, dat sij haer als meesters van de zee dragen. Waer ick daer, ick soude wel terechte comen.

    De gemisconteerde over den tol bij Dantzig sijn veelen, Sweden, Denemarcken, Engelant, Brandenburg ende veele in Polen ende Poolsch Pruissen. De Hollanders sijn buiten twijffel seer daerbij geïnteresseert. Voor de Sweden can die dispute tusschen den coninck van Polen14 ende Dantzig geen quaed doen. Maer soo den coninc het stuck te boven quaeme, dat soude quaed doen voor Sweden.

    10

    Ick bidde uE. gedachtigh te sijn 'tgunt ick voor desen aen uE.15 ende aen mijn broeder16 heb geschreven van mij te doen hebben twee van mijne schilderiën ende mij te willen senden - soo uE. het heeft - het antwoord gegeven aen den Poolschen ambassadeur17.

    Mijnheer Vosbergen is gisteren vertrocken hebbende sijne saecken soo veel ick can verstaen ende laestmael oock hebbe geadviseert nae wensch verricht.

    Hertogh Bernhard18 blijft in sijne voorgaende quartieren, heeft tot noch toe geen schade geleden van den hertogh van Lotteringen19 ende sijn volck een maent soldes gegeven. De keiserschen trachten met vrese aen te jaegen ende met beloften Straesburg tot haer te trecken. Hanou loopt peryckel, den graef20 soeckende de stadt in sijne ende des keisers21 macht te becomen. Ramsai22 siet, off hij sijne conditie met Vrancrijck ofte met den keiser best sal connen maecken.

    Hier is nieuwe brouillerie weder te hove, daer de vrouwen en de joffrouwen haer mede moeien. Mijnheer den cardinael23 rust niet om hem quijt te maecken al wat hem tegen is.

    Den keiser heeft aen den cardinael Ginetti24 gesonden paspoorten voor de Sweedsche ende Hollandsche gesanten25, seggende bereid te sijn oock voor de Franschen26 te senden, mids dat den coninc van Vrancrijck oock sende voor de sijne, dat is dat hij bij Vranckrijck als keiser wil sijn erkent voor ende aleer in conferentie te comen, ofte anders de schuld van de verachtering van de vrede op Vranckrijck wil werpen.

    Brieven uit Constantinopolen bij den ambassadeur van Venegie27 ontfangen seggen, dat geen apparentie is van vrede met den Persiaen28 ende groote preparat[i]ën aldaer gemaect werden, soo sal dat oorlogh [sijn] als tegen den Moscovyt29.

    't Schijnt den hertogh van Wirtenberg30 Hohenwyel, een plaetse naebij de Switsers gelegen, stelt in 's keisers handen, om sijn accoord in andere saecken wat beter te maecken.

    Ick wensche uE. ende alle de uwen een goed nieuwejaer.

    Te Parijs, den 2 January 1638.

     

    Leganes31 heeft te Coire aen de Grisons gesonden 28 duisent croonen volgens de alliantie.

    11

    Den prins van Marsillac32, soon van den hertogh van Rochefocaut33, is gestelt in de Bastille omdat hij de hertoginne van Chevreusie34 geholpen heeft om uit Vrancrijck te geraecken.

    Adres: Mijn Heer Mijn Heer van Reigersberg, raedt in den Hoogen Raede in Hollant.

    In dorso schreef Van Reigersberch: broeder de Groot, den 2 Ianu. 1638 wt Paris.

    Notes



    1 - Hs. Amsterdam, UB., coll. RK., R 7 a. Eigenh. oorspr. Niet ondertek. Antw. op no. 3392 (dl. VIII); wellicht tesamen met no. 3417 beantw. d. no. 3439.
    2 - Caspar van Vosbergen.
    3 - Willem van Liere, heer van Oosterwijk, ordinarius gezant te Parijs.
    4 - John Scudamore en Robert Sidney, graaf van Leicester, resp. ordinarius en extra ordinarius Engels gezant te Parijs.
    5 - Van Vosbergen was een bloedverwant van Maria van Reigersberch.
    6 - De woorden: ‘Dit was … leedt is’ zijn door Grotius zonder verwijsteken ter plaatse in margine toegevoegd.
    7 - No. 3392 (dl. VIII).
    8 - Ottavio d'Arragona, prins van Piccolomini, hertog van Amalfi.
    9 - Schuilnaam voor Frederik Hendrik.
    10 - Jacobs Cats. De naam ‘Cats’ staat in de tekst in cijfer: 12.23.32.2.
    11 - Felix is een pseudoniem van Grotius. Met ‘Felix' Neef’ wordt Frederik Hendrik bedoeld.
    12 - Cornelis de Groot.
    13 - Caesar is een codenaam voor Rotterdam. Het betreft hier de pogingen door Grotius en namens hem ondernomen om zijn achterstallig salaris als pensionaris van Rotterdam alsnog uitbetaald te krijgen.
    14 - Wladislas VII (IV) van Polen.
    15 - Over de portretten van Grotius zie men no. 3405, p. 6 n. 2.
    16 - Willem de Groot, zie no. 3405.
    17 - Andreas Rey.
    18 - Bernhard, hertog van Saksen-Weimar.
    19 - Karel IV van Lotharingen.
    20 - Philipp Moritz, graaf van Hanau-Münzenberg.
    21 - Ferdinand III.
    22 - James (Jacob) Ramsay, gouverneur van Hanau.
    23 - De Richelieu.
    24 - Martio, kardinaal Ginetti.
    25 - Deze gezanten waren, voor zover mij bekend, nog niet benoemd.
    26 - Voor hun namen zie men no. 3407, p. 7 no. 11.
    27 - Alvise Contarini di Nicolo.
    28 - Ṣafī (Sam Mirza).
    29 - Michael III Fjodorowitsj Romanow (1613-1645; geb. 1596).
    30 - Eberhard III, hertog van Würtemberg.
    31 - Diego Mexia Felipes de Guzmán, markies van Leganés, gouverneur van Milaan.
    32 - François VI, hertog van La Rochefoucauld, prins van Marsillac.
    33 - François V, hertog van La Rochefoucauld.
    34 - Marie de Rohan, hertogin van Chevreuse.