eLaborate
::: eLaborate options :::
    Show pagebreaks
    Show variations
    Search



    Searchform

    Fulltext search

    Search domain

    Search site
    Search current document

    Letter



    3470. 1638 februari 26. Aan J.A. Salvius1.

    Illustrissime Domine,

    Discessum hostilium copiarum e Pomerania paucis tantum ibi praesidiis relictis, deinde Daniae regis2 cum Polono3 certamen et alterum propinquum cum caesarianis Holsatiae agros insidere parantibus, laetus Excellentiae Tuae literis datis 22 Ianuarii4 intellexi.

    Daniae regis ejusdem pro pace labor sicut a nostris rejiciendus non est, ita suspectus est Gallis, quanquam ego illis affirmo rectoribus5 nostris placere conjunctim agi. Coloniensis conventus evanescit, credo, sed Romae pontifex6 molitur inducias.

    Regina7 hic quin gravida sit, vix ultra dubitatur. Medici et astrologi virilem stirpem ei pollicentur. Quod si exitu probatur, magna erit reginae auctoritas pacem cupientis haud dubie. Nec desinit cum ea arcana literarum commercia habere Hispanus8.

    Moram Schmalzii9 glaciei hic assigno, satis probabiliter. Caeterum a Batavis pecuniam et aliquid promissi in posterum jam impetratum intelligo.

    Ab Anglis nec quid obtentum sit scio nec quid obtineri possit satis video, ita perplexantur, et audio novum ab Anglia legatum10 ivisse in Hispaniam. Valde illi avent intelligere pactorum Wismariensium consummationem11, ut metere ipsis liceat de alieno semente. Interim, quam cum Gallis habuerunt, controversiam de repressaliis ad quinque ferme milliones pervenientem, ea composita est, sed nondum signata transactio.

    Palatini, qui hic sunt12, regem13 non sunt visuri.

    111

    Dux Vinariensis14 Henningam cepit, Cellam oppugnat, ad Rynfeldii fossam opera sua perduxit. In Germaniae interiora quominus penetret, deëst ei peditatus. Neque Galli ulla eo auxilia jam mittunt. Missuros se dicunt Majo exeunte. Id vero tardum est colligente omnem e Suevia militem Brisaci praefecto15.

    Helvetiorum, qui Badae est, conventus imperatoris16 concitatu misit ad ducem Vinariensem, ut a Rynfeldii obsidione absisteret. Ad hoc qui Helvetiorum pontificii sunt, duci vim minantur, sed retinentur a protestantibus et legato Gallico17, qui, si quid tale coeptetur, regem fedus pro rupto habiturum aperte pronuntiat.

    At Hohentwilae praefectus18 deserto duce Everhardo19, cujus pactionem cum imperatore religioni suae ait esse contrariam, in tutela Galliae se futurum pollicetur. Est ea non parva accessio ob magnum uberemque agrum.

    Germani, qui hic sunt20, re concepta posse a se transrhenanam nobilitatem in arma, civitatem in desertionem impelli, urgent regis ministros, ut copiae partim Germanicae partim Gallicae mittantur Vinariensi. Sed parum hactenus promovent, pereunt occasiones incertum quando rediturae.

    Putatur brevi justus Galliae exercitus in comitatu Burgundiae fore.

    Praeerit ei dux Longavillanus21, qui modo Sedano rediit, sed abducere inde nequivit comitem Suessionensem22 quanquam ostentato ei matrimonio opulento Mariae, filiae Mantuani antehac ducis23, quae ut in Gallia nata, domus Nivernensis bona in Gallia sita jure Albinagii24 sibi vindicat, contra quam venit disputatum huc missus novi ducis25 aut matris ejus26 episcopus Casalis27.

    Comes Arcurtius28, Elbovani29 frater, e Lotharinga domo ducere parat cardinalis cognatam, infelicis Puylaurentii viduam30, et quo viduitatem solatur haeredem. Is est Arcurtius, cujus virtuti receptas insulas debet Gallia.

    Landgravii vidua31 sollicitos nos habet. E Batavis literae putant eam popularium consiliis pacem calide cupientibus cessuram. Galli proceres et qui hic sunt

    112

    landgravii juvenes32 meliora sperare nos jubent. Ea si se subduxerit, quando princeps Vinariensis magis in Gallorum quam sua est potestate, nihil in Germania restat Suediae federatum, nec quicquam impediret, quominus hinc Galli, inde Suedi excitati eorum, qui societate abierunt, cura de Germania, quicquid rapere possunt, sibi sumant.

    Bene rem gerat floreatque Excellentia Tua.

    Scribebam 16/26 Februarii 1638.

    Excellentiae Tuae observantissimus perpetuo studio
    H. Grotius.

    Notes



    1 - Gedrukt Epist., p. 404. Antw. op no. 3440. Johan Adler Salvius was Zweeds gezant, residerende in Hamburg.
    2 - Christiaan IV.
    3 - Wladislas VII (IV).
    4 - No. 3440.
    5 - Voor hun namen zie men no. 3424, p. 40 n. 1.
    6 - Urbanus VIII.
    7 - Anna van Oostenrijk, koningin van Frankrijk.
    8 - Philips IV.
    9 - Peter Abel Schmalz, secretaris ter Zweedse kanselarij.
    10 - De opvolger van Walter Aston (1584-1639). Engels gezant te Madrid, werd Arthur Hopton († 1650).
    11 - De ratificatie van het verdrag van Wismar, gesloten op 30 maart 1636 tussen Frankrijk en Zweden, vond eerst in maart 1638 plaats.
    12 - Moritz en Eduard van de Palts.
    13 - Lodewijk XIII.
    14 - Bernhard, hertog van Saksen-Weimar.
    15 - Hans Heinrich von Reinach.
    16 - Ferdinand III. Zijn vertegenwoordiger in Baden was Peter von Schwarzenberg.
    17 - Blaise Méliand.
    18 - Konrad Widerholdt.
    19 - Eberhard III, hertog van Würtenberg.
    20 - Wellicht dezelfden als bedoeld in no. 3445, p. 72 n. 13.
    21 - Henri d'Orléans, hertog van Longueville.
    22 - Louis de Bourbon, graaf van Soissons.
    23 - Maria Louisa Gonzaga (1611-1667), dochter van Carlo Gonzaga (1580-1637), hertog van Nevers, sedert 1630 hertog van Mantua. Zij en haar zuster Anna maakten aanspraak op de Franse bezittingen van haar vader.
    24 - Over het droit d'aubaine zie IV, p. 404 n. 2.
    25 - Carlo III Gonzaga (1629-1665), hertog van Mantua, kleinzoon van Carlo I Gonzaga, hertog van Nevers en van Mantua.
    26 - Maria Gonzaga, dochter van Frans IV, hertog van Mantua.
    27 - Scipio Agnelli († 1653).
    28 - Henri de Lorraine, graaf van Harcourt (1601-1666).
    29 - Charles II de Lorraine, hertog van Elboeuf (1596-1657).
    30 - Marguerite-Philippine de Coislin, weduwe van de in 1635 gestorven Antoine de Laage, hertog van Puylaurens; zij was een nicht van De Richelieu.
    31 - Amelia Elisabeth van Hanau-Münzenberg, weduwe van Wilhelm V van Hessen-Kassel.
    32 - Moritz en Eduard van de Palts.