3472. 1638 februari 27. Aan L. Camerarius1.

Illustrissime Domine,

Ex literis tuis XV Februarii datis2 de Pomeraniae rebus, de Danicis ac Polonicis eadem ferme disco, quae ex D. Salvii3 satis recentibus ad me literis4. Valetudinem tibi mitiorem mitescente coelo spero optoque. Interim gaudeo, quod crebris amicorum alloquiis temporis taedium tibi diluitur.

Dux Longovillanus5 a Sedano jam reversus, ubi comitem Suessionensem6 affinem suum7 convenit, brevi cum exercitu erit in comitatu Burgundiae, princeps Condaeus8 apud Pirenea juga, unde iterum Leucatae imminere dicuntur Hispani non spernendis cum copiis.

Mari utinam fiat magni aliquid. Illud certe bene evenit, quod controversia cum Anglis orta de repressaliis transigendo finem accepit nec restat aliud quam ut transactio signetur.

Palatini9 regem10 non accedent. Dicunt tamen Galli se favere eorum domui nec defuturos, si Angli participes et sanguinis et religionis sibi curae esse ostendant. Id vero quando futurum sit, novit is, qui regum corda moderatur. Hoc video valde Anglos exoptare confectum videre federis Wismariensis negotium11, utne ipsi accedant an ut alieno sumptu ac labore desides fruantur, haud satis etiam dispicio.

114

Quotidiana nunc opera mea est urgere Gallos, ut duci Vinariensi12 auxilia mittant magna, celerata. Hohentwila ejus partes Galliaeque tutelam amplexa est manente, quod erat, praesidio, Cessit ducis armis Henninga. Cella verberatur. Rijnfeldi ad fossas perventum est.

Helvetii, quorum conventus Badae est, ad ducem misere, ut obsidione hac abstineat, nec cessant pontificii incendere in eum odia vim etiam admoturi, nisi a sociis protestantibus sufflaminarentur et minas minis opponeret Gallia, per legatum13 professa, si vim in Vinariensem intentent, eo fedus cum Gallia ruptum fore.

Germani, qui hic sunt14, sperant omnes, si copias habeat Vinariensis et nobilitatem Suevicam sub jugo gementem et civitates male habitas, imprimis Norimbergam cum Bavaro15 de rebus non exiguis litigantem ad partes nostras posse retrahi. Quae ut vastae sunt spes, ita non est dubium, quin multae egregiae occasiones enasciturae sint, si dux Vinariensis justum exercitum in ipsa Germania interiore ostentare possit. Nam nisi arma socialia et quidem ad tutelam amicorum satis valida conspiciant illi, qui servitutem suam gemunt, haud credibile est quenquam se moturum.

D. Feuquerius16 aliique magna pollicentur, sed in Majum mensem. Interim coëunt e Suevia et aliunde hostium vires et nihil quietum sinet imperator17, ut a proprio suo patrimonio amoveat hostem. Nec enim levia aut ludicra petuntur praemia.

Multum laboro, ut mittantur ad ducem partim Germani partim Galli: Germani ob notitiam locorum et amicitias usui futuras; Galli ut numerum augeant Germanisque permixti melius retineantur et per fautores suos stipendia sibi commilitibusque obtineant.

Pontifex18 de induciis cudendis cogitationes resumsit. Agetur de ea re Romae, non Coloniae. Hamburgiensium colloquiorum, conventus in Suedia alteriusque in Polonia quis futurus sit exitus, multum ad cuncta refert. Quantum intelligo non desunt Dantiscanis animi, si socios reperiant.

D. Vosbergio19 quae data est pecunia, ea data est lege, ne quid militis ibi militia solvatur et ut quamprimum se moveant Batavi. Id ut fiat non Gallorum tantum, sed et Suediae interest.

De Susato20 laetus est nuntius. Sed quorsum se inclinatura sint consilia viduae landgravii21, exspectamus non sine sollicitudine. Galli et, qui hic sunt, juvenes landgravii22 bene sperare nos volunt. Neque vero dubitamus, quin omnia

115

Medicus quidam24 astrologum non minus se praedicans, qui ante hos annos quinque reginae25 praedixerat sub hoc tempus eam praegnantem futuram, nuper ab ipsa vocatus ulteriora praedicere ausus est parituram nunc marem et anno post iterum marem. Quod si eventu comprobatur, haud dubium, quin magna et contra eam luctatis formidabilis futura sit reginae hearedibus suffultae auctoritas.

Arcurtius comes26 e domo Lotharinga solus praeter Chevreusium27 nunc in Gallia vivens magnumque decus adeptus insularum28 receptione uxorem capit cardinalis propinquam, Puylaurentii viduam29 ex martii haereditate opulentissimam. Comiti Suessionensi fama despondet Mariam, Mantuani quondam ducis filiam30, quae, quod in Gallia nata est, cum dux pupillus31 natus sit in Italia, Nivernensis domus magna per Galliam bona sibi ex Galliae vetusto jure32 vindicat contra eam disputatum misso huc a novi ducis33 matre34 Casalensi episcopo35.

A Guardalupa Americana insula literae venere nuntiantes recte valere, qui ibi sunt, Gallos et contra indigenas, quos Hispani suscitant36, bene munitos.

Deus cuncta ad bonum regat publicum tibique ac tuis perpetuo faveat.

Scribebam Lutetiae, XXVII Febr. anni MDCXXXVIII manebamque, Illustrissime Domine,

Excellentiae Tuae perpetuo cultu observantissimus
H. Grotius.

Adres: Ludovico Camerario, Reginae Regnique Sueciae Consiliario et Legato apud Praepot. Ord. Foeder. Belgii.

Boven aan de brief in de copie te Uppsala in margine: Red. Hagae Ao. 1638 5 Martij st. v.