eLaborate
::: eLaborate options :::
    Show pagebreaks
    Show variations
    Search



    Searchform

    Fulltext search

    correspondent

    Search domain

    Search site
    Search current document

    Letter



    4302. 1639 september 19. Van Willem de Groot1.

    Frater optime,

    Nulla nunc hic se - quam quidem ego sciam - obtulit occasio mittendi Heinsianas exercitationes2, quaere puto te Parisiis melius et citius nacturum exemplar ex iis, quae Elzevirii3 illuc destinarunt. Ipse Heinsius nuper mihi dixit se libri sui exemplar cum litteris ad te deferendum curare velle eaque de re cum Elzeviriis acturum. Salmasius4 jam se palam Heinsii hostem profitetur, ex quo ille in Aristarcho suo5 jam recensito in expositione loci Johannis de titulo crucis6, quem ille jam diu ante confectum vult, haec verba subdidit: se ea, quae scribit, sycophantis non scribere, quod Salmasius in se dictum credens Heinsium in

    614

    praefatione libri de modo usurarum7 ejusque assentatores acerbe sane perstringit. Ea re intellecta Heinsius huc advolavit omnibusque modis contendit, ut praefatio ista supprimatur, quemadmodum etiamnum publici juris non fit; sed id aegre praestari poterit cum Salmasius sua jam habeat exemplaria eaque jam peregre vulgaverit. Audio Heinsium inaudito hactenus exemplo ab Ordinibus petiisse, ut decreto sanciretur, nequis adversus exercitationes suas scriberet, sed nihil obtinuisse, et jam in eo esse, ut approbationem facultatis theologicae impetrare studeat, sed et illic aquam haerere8. Indignantur enim quidam Bezae9 nomen nunquam fere exprimi et hic illic aliqua inveniunt, quae non usque quaque cum placitis suis conveniant.

    Blavium10 Cramoisio11 privilegium suum cessurum non puto neque te dignum arbitror, ut permittas homini non male de istoc opere merito ullam querelae occasionem gigni, tum et illam Bignoni12 sententiam ab aequitate commendare non possum; semper enim privilegia poterunt subverti, si iis exceptionibus locus sit.

    Librum a rege Britanniae publicatam lingua Britannica13 vidi, sed extat hic et aliud scriptum nomine Scotorum latine exaratum14, quod puto Britannico esse oppositum.

    De testamento holographo15 ejusque hic viribus tecum sentiunt advocati quamplurimi, quorum consilia habemus.

    Hodie Berkelii16 corpus sepultura afficiemus, cras, puto, filia17 Naaldwikio18 mittet testamenti exemplar.

    Quod de Spiringio19 nuntiarat Graswinkelius20, id nunc iterum confirmavit, et audio Meermannum nostrum21, qui utpote cognatus Spiringii, aliquid apud eum potest, operam dare, ut lites omnino sopiantur, sed in re cruda tempori aliquid dandum.

    Princeps22 cum ventos sibi contrarios experiretur, in haec verba erupisse fertur: O Deus, video te mihi esse iratum23; ipse nunc cum copiis etiamnum in Flandria manet forte non diu emansurus.

    Consilia de pace aut induciis quomodo processura sint, scire avemus.

    615

    Vale quam suavissime et salve a parentibus24 multisque hic amicis.

    Tibi obsequentissimus frater
    Guilielmus Grotius.

    Raptim Hagae, XIX Sept. 1639.

    Pro effigie Zenonis25 gratias habeo, sed perlustrare nondum licuit. De Lucano26 cogitabimus.

    Adres: A Monsieur Monsieur Grotius, Ambassadeur de la Reine et couronne de Suède A Paris.

    Boven aan de brief schreef Grotius: Rec. 28 Sept.

    En in dorso: 19 Sept. 1639. W. de Groot.
    Notes



    1 - Hs. Den Haag, ARA. Eerste afd. coll. Hugo de Gr. Aanw. 1911 XXIII no. 24. Eigenh. oorspr. Antw. op no. 4288; beantw. d. no. 4314.
    2 - Danielis Heinsii Sacrarvm Exercitationvm ad Novvm Testamentvm Libri XX; voor de titel zie hieronder n. 8.
    3 - Bonaventura en Abraham Elzevier.
    4 - Claude de Saumaise -Salmasius-, klassiek-filoloog, hoogleraar te Leiden.
    5 - Danielis Heinsii Aristarchvs Sacer, sive ad Nonni in Iohannem Metaphrasin Exercitationes. Quarum priori parte Interpres examinatur, posteriori Interpretatio ejus cum Sacro Scriptote confertur: in vtraque S. Euangelistæ plurimi illustrantur loci. Accedit Nonni & S. Euangelistæ contextus: tres item Indices: vnus Sylburgij in Nonnum Græcus; duo recentes in Aristarchum; alter Græcus, alter Latinus. Lvgdvni Batavorvm, Ex Officinâ Bonaventuræ & Abrahami Elzevir. Academ. Typograph. MDCXXVII.
    6 - Joh. 19, 19; Danielis Heinsii Sacrarvm Exercitationvm Ad Novvm Testamentvm Libri XX In quibus Contextus Sacer illustratur, SS. Patrum aliorumque sententiae examinantur, Interpretationes denique antiquae aliaeque ad eum expenduntur. Quibus Aristarchvs Sacer, emendatior nec paulo auctior, Indicesque aliquot vberrimi accedunt. Lvgdvni Batavorvm, Ex Officinâ Elseviriorum. MDCXXXIX, p. 945-946; zie no. 4272, p. 557 n. 8.
    7 - De Modo Vsvrarvm Liber, Clavdio Salmasio auctore. Lvgd. Batav. Ex Officina Elseviriorum. MDCXXXIX. Vrijwel de gehele praefatio is aan deze ruzie gewijd.
    8 - Vgl. voor de uitdrukking Cicero De Off. III, 33. 117 en id. Ad Quint. Fratr. II, 8. 2.
    9 - Théodore de Bèse -Beza- (1519-1605), Frans Calvinistisch theoloog.
    10 - De Amsterdamse drukker en uitgever dr. Johan Blaeu; zie no. 4288, p. 587.
    11 - De Parijse drukker en uitgever Sébastien Cramoisy.
    12 - Jérôme Bignon, Frans rechtsgeleerde.
    13 - Zie no. 4259, p. 531 n. 6; zie ook no. 4262, p. 539 n. 3.
    14 - Dit geschrift heb ik niet onder ogen gehad.
    15 - Vgl. no. 4288, p. 588 n. 18.
    16 - Jacob van Oldenbarnevelt, heer van Berkel en Rodenrijs; zie no. 4243.
    17 - Cornelia de Groot.
    18 - Adriaen van Naeltwijck.
    19 - Petter Spiring Silvercrona.
    20 - De Haagse advocaat Dirck Graswinckel.
    21 - Dirck Meerman.
    22 - Frederik Hendrik.
    23 - Vgl. Deut. IV, 21: iratusque est Dominus contra me propter sermones vestros et iuravit ut non transirem Iordanem.
    24 - Jan de Groot en Aeltgen Borre van Overschie.
    25 - Zie no. 4132, p. 361 n. 4.
    26 - Zie no. 4288, p. 587 n. 12.