eLaborate
::: eLaborate options :::
    Show pagebreaks
    Show variations
    Search



    Searchform

    Fulltext search

    Search domain

    Search site
    Search current document

    Letter



    4405. 1639 november 26. Aan Willem de Groot1.

    Studia nostra et molimenta ad bene de posteritate merendum probari tibi, mi frater, gaudeo rogoque, ut his, quae parturio2, obstetricare pergas. Filio3 credo ad hanc rem non deesse propensam voluntatem, sed et prudentia et diligentia requiritur. Curcellus4 putat, si Blavius5 cunctetur, per Elzevirium, qui Amste-

    770

    lodami vivit6, rem posse peragi. Ei homini quid sit fidei, quid paratus typographici, nescio. Quare abs te consilium exspectabo et propediem mittam τὰ περὶ ἀντιχρίστου7, quae intelligo D. Episcopio8 minus probari, mihi vero non displicent cogorque a multis remonstrantibus ea re dissidere, quod illi omnem cum romanae communionis ecclesiis tam late patentibus, tanto saeculorum consensu se tuentibus reconciliationis mentionem abhorrent et id, quo speciosius faciant dogmata eorum, incommode explicant, errata autem in actionibus, quae non sunt omnium, imputant omnibus. Ego aequitatem amo et loquendi formas veteres, in caeteris non desperandam aliquam emendationem puto.

    Quod ego dixi scripsique de filia minore annis XX9, si patre invito nupserit, exhaeredari eam posse habeo ex antiquis legibus, quas choras10 vocamus, illis nimirum, quas utendas mihi aliquando Stephanus Dousa11 dederat. Sed puto etiam inter consuetudines apud acta curiae professa Albanicis temporibus12 aliquid reperiri, de quibus docere te D. Miropius13 rationalis poterit; nam ego multa, quae legisse me memini, non ad manum habeo.

    De praepositi Holthemiensis14 causa nihil adhuc habeo boni, quod nuntiare possim, paratus tamen conferre operam, siqua poterit esse usui.

    Sententiam tuam de omittenda laudatione Toirasii15 et historia Barbarossae16 et causas, quas adfers, probo. Ad Bignonium17 versus ita supplendus est:

    Saporis auram dulcis haurit ex melle.

    Si qua res te Lugdunum tulerit, poteris de Graecis, numquid in eis sit emendandum, egregium Salmasium18 consulere, cujus de Usurarum modis librum19 hoc ipso tempore lego cum admiratione tot rerum abstrusarum.

    Vale cum parentibus20 et uxore21, mi frater.

    Tibi obligatissimus frater
    H. Grotius.

    Lutetiae, 26 Novembris 1639.

    771

    Mitto jam nunc Annotata mea ad IV Euangelia22 per Massanum23, qui est in comitatu Mauritii principis Palatini24, qui cum navi Anglica it in Bataviam. Caetera illa ἀνώνυμα ordine suo mittam per tabellarios. Tuae praecipue curae haec omnia commendo. Poteris per Curcellium aut alios fidos ita ista curare, ne odium, in te recidat. De illis autem ad Jus Belli ac Pacis25 tum constituam, ubi sciero, quid Blavius26 Cramoisiaco27 responderit. D. Vossii28 consilio utere et filiorum ejus29, si ipsis vacat, opera.

    Filium nostrum Petrum etiam atque etiam moneas, rogo, ut diligenter insistat eam, quam nos ei monstravimus, viam, si quid a nobis parentibus suis boni exspectat.

    Nolim tradi annotata in librarii cujusquam manum, nisi prius certi simus illico editum iri nec alium ea legere, nisi avum30, te, filios31 domi tuae.

    Heinsiana32 adhuc lego; longa enim sunt et saepe interpellor. Sunt ejus multa, quae confirmabo.

    Prodiit in Anglia tragoedia nostra Christus Patiens33 optimis in ea lingua versibus expressa. Vir illustrissimus34 elogium proposuit, cujus initium sic me alloquitur:

    Ovr Ages wonder, by thy birth the Fame, Of Belgia, by thy banishment the shame.

    Id quid sit, Anglus tibi aliquis interpraetabitur. Liber regi35 dedicatus est. Addidit interpres notas eruditas.

    Notes



    1 - Gedrukt Epist., p. 888. Antw. op no. 4386; tesamen met no. 4395 beantw. d. no. 4417.
    2 - Reminiscentie aan de bekende versregel van Horatius Ars Poet. 139: parturiunt montes, nascetur ridiculus mus. Grotius had toen overigens meer onder handen dan een ‘ridiculus mus’; zie no. 4367.
    3 - Diederik de Groot.
    4 - Etienne de Courcelles (1586-1659), Frans theoloog. Sinds 1634 bevond hij zich in de Republiek, waar hij met correctie- en vertaalwerk in zijn levensonderhoud voorzag.
    5 - Dr. Johan Blaeu.
    6 - Lodewijk Elzevier.
    7 - Commentatio de Antichristo, Amsterdam 1640; Ter Meulen-Diermanse, no. 1100.
    8 - Simon Episcopius, remonstrants theoloog.
    9 - Zie no. 4386.
    10 - Keuren, d.w.z. rechtsregels welke door de leden van een gemeenschap (dorp, waterschap, gilde, stad) werden vastgesteld. Betreffende de toestemming van de ouders voor het sluiten van een huwelijk zie men L.J. van Apeldoorn, Geschiedenis van het Nederlandsche Huwelijksrecht vóór de invoering van de Fransche wetgeving, Amsterdam MCMXXV, p. 148.
    11 - Steven van der Does, raadsheer in het Hof van Holland.
    12 - Bedoeld zal zijn het hof van Holland ten tijde van Alva.
    13 - Jacob van Mierop, raad en rekenmeester.
    14 - In de uitgave der Epist. staat abusievelijk ‘Stockhemiensis’. Het betreft hier echter Johann van Holtzem; zie no. 4124, p. 344 n. 9.
    15 - Zie no. 4386, p. 741 n. 5.
    16 - Zie no. 4386, p. 741 n. 4.
    17 - Zie no. 4386, p. 741 n. 7. Brief no. 4386 geeft de juiste tekst van de versregel. In no. 4405 staat (uitg. Epist.) abusievelijk ‘Saperis’ in plaats van ‘Saporis’ en ‘mille’ in plaats van ‘melle’.
    18 - Claude de Saumaise -Salmasius- klassiek-filoloog, hoogleraar te Leiden.
    19 - De modo usurarum liber, Clavdio Salmasio auctore. Lvgd. Batavor. Ex Officina Elseviriorum. MDCXXXIX.
    20 - Jan de Groot en Aeltgen Borre van Overschie.
    21 - Alida Graswinckel.
    22 - Hvgonis Grotii Annotationes in libros Evangeliorvm. Cum tribus tractatibus & Appendice eo spectantibus. Amsterdami, Apud Ioh. & Cornelivm Blaev. MDCXXXXI; zie Ter Meulen-Diermanse, no. 1135.
    23 - Mij verder niet bekend.
    24 - Moritz van de Palts.
    25 - Hvgonis Grotii de ivre belli ac pacis libri tres, In quibus jus Naturæ & Gentium, item juris publici præcipua explicantur. Editio nova cum Annotatis Auctoris. Accesserunt & Annotata in Epistolam Pauli ad Philemonem. Amsterdami, Apud Ioh. & Cornelivm Blaev. MDCXLII; Ter Meulen-Diermanse, no. 571.
    26 - De Amsterdamse uitgever Dr. Johan Blaeu.
    27 - Sébastien Cramoisy, uitgever te Parijs.
    28 - Gerardus Johannes Vossius, hoogleraar te Amsterdam.
    29 - De zonen van Vossius waren Franciscus, Mattheus, Isaac en Gerardus.
    30 - Jan de Groot.
    31 - Vgl. no. 4424 aanhef, p. 805.
    32 - Danielis Heinsii Sacrarvm Exercitationvm ad Novvm Testamentvm Libri XX. In quibus Contextus Sacer illustratur. SS. Patrum aliorumque sententiæ examinantur, Interpretationes denique antiquæ aliæque ad eum expenduntur. Qvibvs Aristarchvs Sacer, emendatior nec paulo auctior, Indicesque aliquot vberrimi accedunt. Lvgdvni Batavorvm, Ex Officinâ Elseviriorum. MDCXXXIX.
    33 - Christs passion. A tragedie. With annotations. London, Printed by Iohn Legatt. MDXXL; Ter Meulen-Diermanse, no. 43.
    34 - Lucius Cary, burggraaf van Falkland.
    35 - Karel I van Engeland.