eLaborate
::: eLaborate options :::
    Show pagebreaks
    Show variations
    Search



    Searchform

    Fulltext search

    Search domain

    Search site
    Search current document

    Letter



    4561. 1640 maart 17. Aan Willem de Groot1.

    Frater optime,

    Accepi literas tuas datas 5 Martii2; ego jam pagellas de Antichristo3 acceperam. Quo magis miror ad te nondum eas pervenisse. Ac sicut veritas factioso hoc tempore multos inimicos habet, metuo, ne cum abortiva non processerint, partus stranguletur; quod ne fiat, et te et si qui verum amant obnixe rogo. Statim in tabernis prostet, mittatur et huc et in Angliam, judicia audiamus. De erratis scripsi antehac4. Nunc exactissimum tibi indiculum mitto, quem vel meis impendiis excudi, addique velim exemplis saltem iis, quae amicis dabuntur. Feci ego jam idem in erratis de Veritate Religionis Christianae5. Nam quia nova in erratis errata erant, pagellae quaedam male indicatae, quaedam a me praetermissa, congeriem emendandorum alteram feci excudi, quam rogo addas iis exemplis, quae primo tempore ad te pervenient a Treselio6. Poterit haec pagella supponi ei, quae errata continens libro cohaeret, et cum praecedentibus paginis conglutinari. Liber is hic bene excipitur. Quidam vir nobilis et novam adornat versionem7.

    145

    De Anthologia nostra8 adhuc haereo, dandane et illa Blaviis9, ut excudant, ubi et annotata ad N.T.10 et de Iure Belli ac Pacis11, post ista minora, absolverint, an utendum mihi eorum12 opera, qui hic se offerunt. Utrubicunque autem edetur, cupio edi ea forma, qua Stobaeana13, et non dissimilibus typis. Addi autem indices titulorum in alphabetum digestorum, poetarum assignatis locis, ubi cujusque epigrammata reperiantur, eorum, ad quos vel de quibus scripta sunt epigrammata, alium geographicum, in quo sint terrarum, urbium, montium, pontium, fontium, fluminum, palatiorum, balneorum, nomina, praeterea alium, in quo sint historiae omnes et philosophica additis interdum et aliorum auctorum locis, ubi eadem inveniuntur, ad quam rem valde utilia esse possunt quae ad haec epigrammata attulit Brodaeus14, vir sane doctus. Haec indicum accessio opus faciet et spectabile et lecturis perutile. Continet enim et Graeciae et imperii Romani res omnes nobiles plusquam per annos mille, ut in praefatione ostendi15, quae et ipsa lucem et commendationem adferet operi.

    De Ophir16 Barrerium17 vidi. Tamen rogo, et alios consulas illorum locorum gnaros exploresque, an Barrerio consentiant aut aliquid adferant probabilius, praesertim de Africa.

    Pro pace communi vota facio cum omni Galliae populo. Et Suedia exhausta hominibus et vincendo quoque attrita respirare desiderat.

    Inter Galliae Angliaeque reges amicitiam nonnihil laesam restituere laborant hic multi. Neque falluntur, qui ea in re meas partes non postremas putant. Sed utrinque mire obstinatus est animus Anglis blandiri nolentibus, Gallis autem ferocioribus quam ut minis adacti quicquam faciant. Cum legatus Angliae18 nihil nobis in hac re consilii dare possit tacere jussus quamdiu elector19 erit in captivitate, exspecto, ecquid faciendum putet regina Bohemiae20, id ipsum diligenter secuturus. Literae reginae nostrae21 minaces sane non sunt; sed promtum animum ad sublevandum electorem satis demonstrant neque ego quicquam praetermisi, quod regis misericordiam erga afflictam domum excitare possit.

    De Trapezitico Foenore librum22 videbimus. Caeterum in mutuo id agi, ut dominium transeat, quomodo negari possit, non video. Neque enim ex mutuo datur vindicatio. Potest quidem idem reddi, sed hoc praeter propositum est contrahentium. Alioqui commodatum esset. In aliis autem contractibus si res perierit, succedit aestimatio, sed in subsidium, non

    146

    quod id principaliter actum sit. At non putatur inter modos acquirendi dominii mutuum, sed nec solutio, quae tamen pecuniae dominium transfert. Causa est, quod haec commodius in contractibus dicuntur. Alienari non possunt res ecclesiae, nempe res soli et donaria. Sed nimis diu te a foro detineo.

    Deus te cum parentibus, uxore, liberis servet.

    Tibi obligatissimus frater
    H. Grotius.

    Lutetiae, 17 Martii 1640.

     

    Spargitur hic libellus maledicentissimus contra cardinalem tanquam schisma a Sede Romana molientem23. Objicitur illi inter caetera, quod veritatem christianam sinat doceri ab iis, qui in ecclesia non sunt.

    Virorum doctissimorum hic et senatorum et aliorum favens de libro nostro pro Veritate Religionis Christianae judicium et adsecuta regia auctoritas efficient, puto, ut Voetium24 pudeat eum librum habere pro mahumetistico aut sociniano.

    Velim scire, cujas et cujus eruditionis sit ille Cyprianus Reineri25, de quo scribis26.

    Annotata nostra ad Novum Testamentum ubi edentur, velim primam probaturam paginarum deferri Corcellio27, ultimam Vossiis28, qui operam suam ultro offerunt. Si quis horum aberit aut impeditus erit, putem succedere posse Corvinum29, qui et ipse se obtulit. Cogita, quaeso, quid expediat nobis et publico. Multis de causis expeto, ut mearum omnium editio properetur quantum fieri poterit.

    164030.

    Notes



    1 - Gedrukt Epist., p. 893. Gecit. in vert. Brandt-Cattenb., Leven II, p. 267. Antw. op no. 4545; tezamen met no. 4552 beantw. d. no. 4572, uitvoeriger beantw. d. no. 4585.
    2 - No. 4545.
    3 - Zie voor de volledige titel no. 4453, n. 2.
    4 - No. 4552.
    5 - Ter Meulen-Diermanse no. 950 (zie ook rem. 3). Zie voor de volledige titel no. 4543, n. 2.
    6 - Daniel Tresel, koopman te Rouaan.
    7 - Wellicht de vertaling door François Eudes de Mézeray, La verité de la Religion Chrestienne. Ouurage traduit du Latin de Monsieur Grottius Ambassadeur de la Reine & Couronne de Suede, vers le Roy Tres Chrestien. A Paris. De l'Imprimerie des nouueaux Caracteres inuentez par Pierre Moreau Me Escriuain à Paris. Et se vend au Palais à la Salle Dauphine, par F. Rouuelin, à la Verité. [1644] Auec Priuilege du Roy; Ter Meulen-Diermanse no. 1061.
    8 - Anthologia Graeca cum versione Latina Hugonis Grotii edita ab Hieronymo de Bosch. Ultrajecti e typographia B. Wild & J. Altheer, MDCCXCV-MDCCCXXII; Ter Meulen-Diermanse no. 534.
    9 - De Amsterdamse drukkers dr. Johan en Cornelis Blaeu.
    10 - Zie voor de volledige titel no. 4499, n. 5.
    11 - Zie voor de volledige titel no. 4453, n. 8.
    12 - Wellicht de Parijse uitgever Sébastien Cramoisy, vgl. no. 4581.
    13 - Dicta poetarvm qvæ apvd Io. Stobævm exstant. Emendata et Latino carmine reddita ab Hvgone Grotio. Accesserunt Plutarchi & Basilii Magni de usu Græcorum Poetarum libelli. Parisiis, Apud Nicolavm Bvon, in via Iacobæa, sub signis S. Claudij, & Hominis Siluestris. MDCXXIII. Cvm privilegio regis; Ter Meulen-Diermanse no. 458.
    14 - Jean Brodeau (± 1500-1563) in zijn Epigrammatvm Graecorvm libri VII, Annotationibvs Ioannis Brodæi Turonensis illustrati, Quibus additus est in calce operis rerum ac uocum explicaturum [sic] Index diligentissime conscriptus. Froben, Basileæ M.D.XLIX.
    15 - In de ‘prolegomena’ tot de boven n. 8, genoemde editie, p. VIII-XX, geeft Grotius een litterair-historisch overzicht van het genre epigram.
    16 - Zie no. 4545.
    17 - Gaspar Barreiros († 1610); zie no. 4545, nn. 6 en 7.
    18 - Robert Sidney, graaf van Leicester, extraordinarius Engels gezant te Parijs.
    19 - Karl Ludwig van de Palts; hij was medio oktober 1639 nabij Moulins gearresteerd.
    20 - Elisabeth Stuart, gewezen koningin van Bohemen.
    21 - Vgl. no. 4444 (dl. X).
    22 - Dissertatio De Foenore Trapezitico, in Tres libros divisa. Claudio Salmasio Auctore, Lugduni Batavorum, Ex officina Ioannis Maire. MDCXL.
    23 - Optati Galli de cavendo schismate. Ad Illvstrissimos ac Reuerendissimos Ecclesiæ Gallicanæ Primates, Archiepiscopos, Episcopos. Liber paræneticvs. M.DC.XL. Zie ook no. 4560, n. 34.
    24 - Gisbertus Voetius (1589-1676), contraremonstrants theoloog en hoogleraar aan de hogeschool te Utrecht.
    25 - Cyprianus Regner van Oosterga (1614-1687), jurist te Leiden.
    26 - No. 4545.
    27 - Etienne de Courcelles.
    28 - De Amsterdamse hoogleraar Gerardus Johannes Vossius en zijn zoons Matthaeus (1611-1646), Isaac (1618-1689) en Gerardus (1619-1640).
    29 - Johannes Arnoldi Corvinus, rechtsgeleerde te Amsterdam.
    30 - De uitgave der Epist. heeft abusievelijk ‘1638’.