7242. 1645 januari 9. Van Christina van Zweden.1

Christina, [Dei gratia Suecorum, Gothorum Wandalorumque designata regina et princeps hereditaria, magna princeps Finlandiae, dux Esthoniae et Careliae Ingriaeque domina, etc.,] gratiam et favorem nostrum singularem.

Nobilis ac magnifice, nobis sincere fidelis,

Cum ex aliquot iam annis visum fuerit christianissimo regi suos legatos in Germania habuisse per quos sua ibi et nobiscum negotia maioris momenti tractari fecerit, adeo ut nullum apud nos in hoc regno ordinarium legatum sustinuerit, sed quem hic habuit residentem et in negotiis minoris momenti regis agentem2 ante biennium minus hinc revocavit et publicis tractatuum negotiis in Germania admovit, nos consilia in hac re nostra suae Serenitatis consiliis adaptare et conformare et quae iniri foedera et maximi momenti negotia invicem tractari ac concludi debuerunt, per legatum nostrum in Germania3 illa confici necesse habuimus. Iamque occeptis et durantibus Osnabrugae et Monasterii tractatibus pacis, paene omnia extra bellum status negotia inter nostros et christianissimi regis legatos ac commissarios per crebram communicationem ventilantur et peraguntur.

Ea res nos cum primis non modo ambiguas reddidit in sustinendis ac peragendis per ordinarium in aula Gallica legatum imposterum rebus nostris, sed et permovit ut te sub initium suscepti a nobis regiminis ab isto solenni munere revocaremus, prout per praesentes literas nostras clementer avocamus, dum viderimus quem exitum et eventum instituti in Westphalia tractatus quamve faciem praeterea Germanicae res sortiantur, et constituere porro apud nos poterimus quid ex usu et honore nostro ac regni nostri siet. Ita vero senties gratissima nobis fuisse praestita hactenus abs te inibi locorum servitia et grata gratiosaque memoria ac compensatione ista erga te tuosque agnituros esse. Mittimus tibi hisce adiunctas literas nostras ad regem et reginam regentem,4 quibus avocationem tui Serenitatibus earum nuntiamus, prout ex inclusis exemplis videre est, clementer tibi mandantes ut, quamprimum ad te illae perlatae et apta occasio se oblata fuerit, legationis ordinariae munere te abdices5 et quo commodius mentem porro nostram percipere pos-

327

Quod salarium tuum attinet,7 cum nobis antehac aliquoties significaveris8 id e subsidiis Gallicis te cepisse,9 iam non possumus de supplendo et solvendo aliquo residuo ac restanti rite disponere antequam nobis certo constiterit quid tibi solvendum esset. Id cum perceperimus, aequissimi tui postulati ratio habebitur nosque erga te benignam voluntatem nostram declarabimus. Neque enim fides, diligentia et opera quam comprobasti ex eo tempore quo ista nobis regnoque nostro tuam commodavisti apud nos, iam gubernaculis reipublicae admotas, oblivione tradentur, quae minorennes percepimus te legati partes rite implevisse nobisque ac regno nostro praeclara officia praestitisse. Hinc virtutes tuas ac merita plurimum aestimamus teque divinae protectioni clementer commendamus,

Christina.

Bovenaan de copie te Stockholm: Ad Hugonem Grotium concernentes avocationem eius, etc. Datum Stockholm, anno 1644, December 30. A. G[ylden]klau.

Bijlage 1:10

Vertaling

Christina, door Godts genade verklaarde koninginne en erfvorstin der Zweden, Gotthen en Vandalen, grootvorstin van Finlandt, hartoginne van Esthland en Karelië en vrouwe van Ingermerlandt, etc., etc., onze genade en zonderlinge gunst.

Edele en voortreffelijke persoon, overgegeven aan onzen dienst,

Gelijk het sedert eenige jaren den allerchristelijksten koning behaagt heeft zijne gezanten te houden in Duitslandt, door welke hij met ons heeft laten verhandelen zaken van de alleruiterste aangelegentheit, zoodat hij geen gewonen afgezant heeft gehad in dit koningrijk, maar van ons hof herroepen heeft den resident of agent dien hij onderhield om zaken van minder belang, en dien gebruikt in Duitslandt tot het publyk waarnemen der handelingen, zoo hebben wij om deze aanmerking geoordeelt ons te moeten schikken en onze besluiten ten dezen opzicht te moeten doen overeenkomen met die van zijne Sereniteit, en hebben goetgevonden onzen ambassadeur in Duitslandt te gebruiken tot het behandelen en sluiten der verbonden en onderhandelingen van het allergrootste gewigt, die daar moeten gemaakt worden. En hebbende reeds een aanvang gemaakt van den vredehandel te Osnabrug en Munster, zoo is het dat aldaar door de veelvuldige bijeenkomsten overwogen en uitgevoert worden bijna alle de zaken van

328

Dit is de voornaamste beweegreden niet alleen van de onzekerheit, waarin wij ons bevinden wegens het onderhouden en bestieren van onze zaken aan 't hof van Vrankrijk door middel van eenen gewonen ambassadeur, maar ook van het besluit door ons genomen op den aanvang van onze regering, om uEd. te herroepen van deze plechtelijke bediening, gelijk wij u vrindelijk herroepen door onzen tegenwoordigen brief, totdat wij zullen zien, welke het einde en den uitslag zal mogen zijn van de handelingen begonnen in Westphalen, en wat aanzien ook de zaken zullen krijgen in Duitslandt, en om breder te overwegen 'tgeen strekken zal konnen ten dienst en eer zoo van ons als ons koningrijk. Maar gij moogt uEd. ten vollen onzentwegen verzekert houden dat wij ten hoogsten voldaan zijn van de diensten die gij ons tot dezen tijdt gedaan hebt ter plaatse daar gij u bevind, en gelijk wij die niet uit ons geheugen zullen laten gaan, zoo zullen wij aan uEd. en uw familie blijken geven van 't gevoel onzer erkentenis. Nevens dezen zenden wij uEd. ook onzen brief aan den koning en de koninginne-regente, waarin wij kennis geven van uwe herroeping aan hare Sereniteiten, gelijk gij zult konnen zien door de afschriften hierbij gevoegt.

Gegeven in ons koninglijk paleis van Stokholm, den dertigsten van Wintermaandt 1644.

Was ondertekent: Christina.

Bijlage 2:11

Christina van Zweden aan koning Lodewijk XIV, 9 januari 1645.

Nos Christina, etc., etc., serenissimo et potentissimo principi, fratri consanguineo et amico nostro carissimo, domino Ludovico XIV, eadem gratia Franciae et Navarrae regi christianissimo, etc., salutem et prosperos rerum successus.

Serenissime atque potentissime princeps, frater consanguinee, foederate et amice carissime,

Complures iam elapsi sunt anni quibus ordinariae legationis munere apud Serenitatem vestram et pridem apud Serenitatis vestrae dominum parentem12 laudatissimae recordationis cum laude defunctus est nobilis et magnificus nobis sincere fidelis dominus Hugo Grotius. Nunc cum eundem revocavimus illique mandavimus ut Serenitatem vestram ante salutaret ac valediceret quam illinc se reciperet, et sicut primo sub adventu suo personae suae officiique sibi concrediti notitiam christianissimo regi defuncto fecit,13 ita eandem Serenitati vestrae circa abitum suum et ante repraesentaret quam publico ac solenni isto munere, cui hactenus praefuit, exierit, proinde a Serenitate vestra peramice requirimus, ut dictum legatum nostrum clementer dimittere et quam ille hactenus expertus est regium favorem et affectum illo porro complecti velit, nam sicuti certo nobis pollicemur eius praesentiam et vitam apud Serenitatis vestrae parentem et ab excessu eius apud ipsam Serenitatem vestram transactam minime nigratam et molestam vobis fuisse, ita nec dubitamus quin hominis nobis sincere dilecti et qui communi causae foederique mutuo

329

Christina.

Bovenaan de copie te Stockholm: Credentiales ad regem christianissimum dominum Ludovicum XIV et mut[atis] mut[andis] ad reginam regentem pro Hugone Grotio super avocatione eiusdem. Datum Stockholm, anno 1644, December 30. A. G[ylden]klau.

Vertaling van de ‘brief aan de Fransche Majesteiten’

Wij, Christina, door Godts genade verklaarde koninginne en erfvorstin der Zweden, Gotthen en Vandalen, groot-vorstin van Finlandt, hartoginne van Esthlandt en Karelië, en vrouwe van Ingermerlandt, etc. Aan den zeer uitstekenden en den zeer machtigsten prins, broeder, etc., den allerchristelijksten koning Lodewijk den XIV, koning van Vrankrijk en Navarre, etc.,

Zeer uitstekende en zeer machtige vorst, broeder, neef, bontgenoot en zeer lieve vrind,

't Is sedert eenige jaren dat de edele, voortreffelijke, onze geliefde Hugo Grotius, het ampt heeft waargenomen van onzen gewonen afgezant bij uwe Sereniteit, gelijk hij sedert langen tijdt daarin zich loffelijk heeft gequeten bij uwen heer en vader van gelukkige gedachtenis. Voor 't tegenwoordige hebben wij hem teruggeroepen en bevolen uwe Sereniteit te begroeten en van dezelve zijn afscheidt te nemen voor zijn vertrek, gelijk hij op zijn aankomst aan den overledenen allerchristelijksten koning kennis gegeven heeft van zijn persoon en de bediening aan hem toevertrouwt, zoo hebben wij hem ook gelast zich aan te bieden aan uwe Sereniteit, eer hij zijn publyke en plechtelijke bediening die hij tot nu toe heeft bekleedt, zouw afleggen. Derhalven verzoeken wij zeer gedienstig van uwe Sereniteit zeer vrindelijk afscheidt te geven aan onzen gemelden afgezant en aan hem te betuigen de koninglijke gunst en genegentheit die hij tot hier toe heeft genoten. Want gelijk wij ons verzekert houden dat zijne tegenwoordigheit en zijn leven ten tijde van den overleden vader van uwe Sereniteit, en sedert zijn afsterven bij uwe Sereniteit zelve, niet onbehagelijk is geweest noch tot een last, zoo twijfelen wij niet of uwe Sereniteit zal vrindelijk doen blijken de achting die zij heeft voor de verdiensten van een persoon, dien wij oprechtelijk beminnen en die niet weinig heeft toegebragt tot de bevordering der gemeene zaak en het onderhout onzer onderlinge verbintenis. Wat ons aangaat, wij zullen een onderlinge erkentenis dragen aan uwe Sereniteit voor de gunstbewijzen die onze gemelde ambassadeur uit gunst in onzen opzicht heeft ontfangen, met zeer veel genegentheit uwe Sereniteit bevelende aan de goddelijke bescherming.

Getekent: Christina.

Gegeven in ons koninglijk huis te Stokholm, den dertigsten December 1644.

330

Bijlage 3:15

Christina van Zweden aan Marc Duncan de Cerisantes,16 25 januari 1645.

Christina, etc., gratiam et favorem nostrum singularem.

Generose nobis sincere fidelis,

Postquam annos minorennitatis divina favente dispositione excessimus et decimum octavum aetatis annum, quam regni decreta capessendo statuerunt, attigimus, ex amore quo dominos senatores et ordines regni nostri complectimur, desiderio et precibus eorundem annuimus et die septima huius mensis fasces huius regni in nos derivari passae fuimus. Deus, rerum ac regnorum omnium stator, qui nos huic imperio praefecit, consilia nobis eius recte gerendi et vires fortiter sustinendi pro bonitate sua largiatur ac suppeditet. Nec ipsae dubitamus quin et ordines regni et, quorum opera inprimis utimur, caeteri ministri nostri officium facturi operamque pariter collaturi sint, quo ingentem illam et humeris nostris impositam molem sufferre valeamus. Tibi hoc ipsum mature indicandum fuit, tum ut de mente nostra super te tuique muneris partibus certior reddereris, tum ut per te notitiam suscepti regiminis nostri christianissimo regi et reginae regenti necnon praecipuis ministris Gallicis impertiremus.17

Permoverunt enim nos certae gravesque rationes, ut dominum Hugonem Grotium ab ordinariae legationis munere revocaremus, haud existimantes praesentia tempora quibus pu(bli)ca negotia - quae nos et christianissimum regem foedusque mutuum concernunt - inter nostros et eius Serenitatis legatos in Germania ex aliquot iam annis tractantur, necessario postulare ut quisquiam illi muneri interea temporis atque inprimis durantibus Osnabrugae et Monasterii tractatibus pacis obeundo praeficiatur. Scripsimus propterea dicto legato Grotio ipsique mandavimus ut nostras literas fiduciae pro se in eum finem ad regem et reginam regentem perscriptas prima quoque occasione offerret et se isto legationis ordinariae munere abdicaret, omissis hic caeteris quae ad ipsum de conditione et salario pariter perscripsimus. Quamprimum autem valedixerit Grotius, volumus ut tu adiunctas hasce literas nostras ad regem et reginam regentem perscriptas, quibus tibi fidem apud eos facimus, offeras. Et deinceps quas ad regem, reginam regentem, ducem

331

Potuisset facile negotium remissarum ad te a duce Aurelianensi literarum nostrarum19 - cuius rei in literis tuis die 10 Septembris exaratis mentionem fecisti20 - scrupulum nobis iniicere, an Celsitudinis titulo eundem salutaremus.21 Res enim in regia nostra domo prorsus nova est ullum principem quantumvis regio sanguine prognatum Celsitudinis titulo insignire ac propterea non facile ad novitates hasce prolabimur, praesertim cum nondum nobis constat, an caesar et rex Hispaniae, ut quidem tibi affirmavit cardinalis Mazarinus, dictum ducem Celsitudinis praedicato compellent. In quam rem diligentius inquires. Sed quicquid de isto fuerit, cum minime conveniat ut princeps Condaeus, Mazarini aliive ministri a nobis literis quandoque compellentur praeterito in illo literario officio duce Aurelianensi, supremo regni Gallici statusque locum tenente, constituimus ipsum appellatione Celsitudinis salutare et in hisce literis nostris ad eum perscribere. Circa oblationem dictarum literarum nostrarum, tum ad eum, tum caeteros constanter affectum nostrum persistendi in amicitia et foedere, necnon fida cooperatione armorum ac tractatuum, pro industria et fide in nos tua enarrabis et reciprocum christianissimi regis, reginae regentis ac praecipuorum ministrorum Gallicorum affectum animumque erga nos et regnum resque nostras conservabis. In ipsis vero officii tui partibus insistes prioribus mandatis nostris. Si quid sigillatim apud reginam regentem effectui dare constituerimus, de eo a nobis per literas informaberis. Perge autem, ut coepisti, de nobis bene mereri et crebro ad nos quae inibi locorum aguntur perscribere, certus de regia nostra in te gratia.

Atque hisce te Deo cum votivo novi anni adprecatione clementer commendamus.

Postscriptum.

Quas scripsimus domino Grotio hisce adiunctas ad te transmittimus, in iisque inclusimus dimissorias quas ad regem et reginam regentem pro eo scripsimus. Tu fasciculum literarum nostrarum Grotio inscriptum illi amice reddere potes.22 Vale,

Christina.

Bovenaan de copie te Stockholm: Marco Duncano de Cerisantes. Datum Stockholm, anno 1645, Ianuarius 15. A. G[ylden]klou.