3541. 1638 april 23. Aan L. Camerarius1.

Illustrissime Domine,

Dux Vinariensis2 nondum quanquam acceptis e Gallia auxiliis haud sane cessat. Friburgum Brisgaviae, octavo postquam obsederat die, machinis verberavit, ita ut locus pateret oppugnationi, quae die nono instituta est. Defensores eam repulere fortiter adjuti ejus muri, qui urbem lapideus ambit, celsitudine. Sed cum a cuniculis eundem murum suggredientibus motus esset, fecere deditionis pacta, quae a duce signata quidem sunt, sed per ejus absentiam et militum malos mores foede violata trucidatis et hostium militibus et paganis. Tam insignem imperii irreverentiam pollutaeque fidei labem gravi in primores supplicio dux scribitur vindicaturus. Coëunt interim hostes tuti adhuc interjecto inter ipsos et late cursantem Vinariensis equitatum Nicro Maenoque. Et Helvetiorum pontificii, ne quid inde ad ducis castra perveniat, anxie cavent.

Scripsit ad commune Helvetiorum imperator3 literas multo quam ante leniores salva fore foedera pollicens, si mutua ipsis cura sit.

Eunt ab iis et Rhaetis quotidie milites ad bellum Hispani per Italiam, cui se oppositurus cardinalis Valetta4 jam hinc abiit.

Dux Rohanius5, dum glandem plumbeam sibi de pede eximi curat, apoplectico stupore correptus exspiravit magno protestantium cum dolore, non item aulae hujus, cui vivebat suspectus exsul.

Commeatum in Brisacum inferre Mercius6, a duce Lotharingo7 missus non potuit hactenus.

Laetus ex Angliae legatis8 intelligo Hamburgum mitti Anstrutherum9, cui multus usus rerum Germaniae tum animus domui Palatinae ac protestantibus optime volens. Iidem legati Palatino principi10 dari ajunt CCCC florenorum millia, cum non nisi centum dari nuntient ex Anglia literae.

225

Forbesius11, qui pro rege Polono12 hic est, regi Galliae13 significavit sui regis studium pro pace; oravit autem Galliae regem, ut tuti itineris literas pro Ferdinandi III legatis det tales, quales Ferdinandi II legatis14 daturus fuerat, parique modo potestatem agendi det legatis suis15. Id eo pertinet, ut imperatoris nomen ei detur.

Respondit rex, quominus procedat id negotium, penes se non stare, qui paratus sit Coloniam legatos mittere, ubi rex Hispaniae16 tuti itineris literas dederit pro legatis Batavorum17, quales Batavi poscunt; rex autem Hungariae tum pro Suedis, tum pro legatis ducis Vinariensis18, viduae Hassicae19 aliorumque principum et civitatum, quos rex per Germaniam socios habet. Id responsum datum 6 mensis hujus.

Gaudeo discere e literis tuis datis 2/12 Aprilis20 Cracovium21 mitti Hamburgum, utinam iis cum mandatis, ut brevi peragi possit aliquid.

Legati qui hic sunt Hassici22, si pecuniam impetrent, ostendunt se in societate mansuros.

D. Bielkii23 periculo moveor, quem ex literis cognovi virum literatum, prudentem, cordatum.

Suedici dilectus novi, si cito ad D. Bannerium24 venerint Galassio25 jam pedem referente, via haud dubie in hosticum illi patescet.

Transamasiana loca ut insessoribus liberentur, merito optat vicinus malo Oldenburgicus26 et pro eo consanguineus Daniae rex27, sed tempora, ut nunc sunt, sperari id vix sinunt.

De Joannis Darmstadiensis28 itinere eadem est comitis Licestrii29 quae tua conjectura: nihil eum effecturum putat.

226

Cunctationes Batavorum melius abrumpere non poterit princeps Arausionensis30, quam is in apertum ducat31 militem. Necessitas semper optima consilia illis populis suppeditavit, quorum lenta ingenia trahas facilius quam ducas. Reperientur stipendia militi, ubi sine gravi periculo differri nequibunt.

De vectigali Prussico non caret veri specie, quod futurum aliquando suspicaris. Satis justas habet in Polonum Suedia belli causas. Sed dum ipsa bello Germanico manet implicita, bene facit, quod aliorum motus speculatur suamque vim in liberiora tempora reservat.

Inclemens est comitis Hanoviensis32 scriptum33 in Ramseium34, sed Ramseii, ut olim, Callisthenis35 vox carceri includitur. Itaque sustinenda erunt36 judicia, donec liceat ἀμφοῖν μῦϑον ἀϰούειν. Magontiacensis37, si in Hispaniam it, non circumstrepetur belli sono:

At Vittenbergicus39, si domi se tenuisset, exspectare potuerat multas in melius fortunae conversiones. Nunc ipse se, insolitum principibus, dat obsidem.

De interceptis a duce Vinariensis literis praeter illas ab Heilbrunna, quarum summam retuli antehac40, nihil intellectum mihi.

Omnia felicissima tibi tuisque opto, Illustrissime Domine.

Excellentiae Tuae omni observantia advinctus
H. Grotius.

Lutetiae, 13/23 Aprilis MDCXXXVIII.

Adres: Ludovico Camerario, Reginae Regnique Sueciae Consiliario et Legato apud Praepot. Ord. Foeder. Belgii.

Boven aan de brief in de copie te Uppsala in margine: A.o 1638 R. 1 Maij st. nov.